Τι είναι το πρόγραμμα Erasmus+;

Το Πρόγραμμα Erasmus+ είναι το χρηματοδοτούμενο πρόγραμμα της ΕΕ που αφορά τους τομείς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης, της νεολαίας και του αθλητισμού για την περίοδο 2021-27.

Ο γενικός στόχος του προγράμματος είναι, μέσω της δια βίου μάθησης, να υποστηρίξει την εκπαιδευτική, επαγγελματική και προσωπική ανάπτυξη των ατόμων που συμμετέχουν στην εκπαίδευση, την κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισμό, στην Ευρώπη και πέραν αυτής, συμβάλλοντας κατ΄ αυτόν τον τρόπο στη βιώσιμη ανάπτυξη, τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας και τη διαμόρφωση κοινωνικής συνοχής, την προώθηση της καινοτομίας και την ενίσχυση της ευρωπαϊκής ταυτότητας και της ενεργού συμμετοχής στα κοινά.       

Το όνομα Erasmus προέρχεται από τον διάσημο φιλόσοφο και θεολόγο Έρασμο του Ρότερνταμ και είναι και ακρωνύμιο του "European Region Action Scheme for the Mobility of University Students". Το πρόγραμμα ξεκίνησε το 1987 και έχει εξελιχθεί σε ένα από τα πιο σημαντικά και επιτυχημένα προγράμματα ανταλλαγής και κινητικότητας στην Ευρώπη.

Κλασική Κινητικότητα (ΚΑ131)

Το πρόγραμμα Erasmus+ περιλαμβάνει διάφορες δράσεις και είδη κινητικότητας. 

Η "κλασική" κινητικότητα αναφέρεται στη βασική δράση 1 και συγκεκριμένα στην ΚΑ131 -  Κινητικότητα φοιτητών και προσωπικού για την ανώτατη/τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Στηρίζει την  κινητικότητα με φυσική παρουσία αλλά και τη μικτή κινητικότητα των φοιτητών ανώτατης/τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε οποιοδήποτε κλάδο και κύκλο σπουδών (σύντομου κύκλου, επίπεδο προπτυχιακού, μεταπτυχιακού και διδακτορικού) στο εξωτερικό.

Στηρίζει επίσης τη συμμετοχή του διδακτικού και διοικητικού προσωπικού των ΑΕΙ σε δραστηριότητες επαγγελματικής ανάπτυξης στο εξωτερικό, καθώς και τη συμμετοχή προσωπικού από τον κόσμο της εργασίας στην εκπαίδευση και την κατάρτιση φοιτητών και προσωπικού ΑΕΙ.

Ειδκότερα: 

Η κλασική κινητικότητα Erasmus - ΚΑ131 περιλαμβάνει:

• Κινητικότητα Φοιτητών για Σπουδές σε Ιδρύματα Ανώτατης Εκπαίδευσης κρατών μελών της ΕΕ και τρίτων χωρών συνδεδεμένων με το Πρόγραμμα, από 2 μήνες (ή έναν ακαδημαϊκό κύκλο ή ένα τρίμηνο) έως 12 μήνες. 
• Κινητικότητα Φοιτητών για Πρακτική Άσκηση σε κράτη μέλη της ΕΕ και τρίτες χώρες συνδεδεμένες με το Πρόγραμμα, από 2 μήνες έως 12 μήνες.
• Κινητικότητα Προσωπικού για Διδασκαλία και για Επιμόρφωση σε κράτη μέλη της ΕΕ και τρίτες χώρες συνδεδεμένες με το Πρόγραμμα, από 2 ημέρες έως 60 ημέρες.

• Εντατικά Προγράμματα Μικτής Κινητικότητας  για φοιτητές και προσωπικό σε κράτη μέλη της ΕΕ και τρίτες χώρες συνδεδεμένες με το Πρόγραμμα, από 5 ημέρες έως 30 ημέρες.

   

Διεθνής Κινητικότητα (ΚΑ171)

Η Δράση ΚΑ171 υποστηρίζει τη διεθνή κινητικότητα φοιτητών και προσωπικού μεταξύ Χωρών του Προγράμματος και Χωρών Εταίρων, που δεν είναι συνδεδεμένες με το Πρόγραμμα.
Ακολουθεί τις προτεραιότητες της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ και έχει παγκόσμια δράση.           

Ο κόσμος χωρίζεται σε περιφέρειες, στις οποίες διατίθενται διαφορετικοί προϋπολογισμοί ετησίως.
Η υλοποίηση των σχεδίων είναι συνδεδεμένη με τη στρατηγική διεθνοποίησης των Ιδρυμάτων Ανώτατης Εκπαίδευσης και των δύο πλευρών.
Η διάρκεια των σχεδίων κινητικότητας  είναι 24 ή 36 μήνες.
Οι ημερομηνίες έναρξης και λήξης όλων των δραστηριοτήτων κινητικότητας πρέπει να εμπίπτουν στις ημερομηνίες έναρξης και λήξης του σχεδίου.

Οι κύριοι στόχοι της διεθνούς κινητικότητας περιλαμβάνουν:

• Την ενίσχυση της διεθνοποίησης των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
• Την προώθηση της διαπολιτισμικής αμοιβαιότητας και κατανόησης.
• Την ανάπτυξη δεξιοτήτων και γνώσεων μέσα από την εκπαίδευση και επιμόρφωση σε διαφορετικά περιβάλλοντα.

Η διεθνής κινητικότητα - ΚΑ171 επιτρέπει στους φοιτητές και το προσωπικό να συμμετέχουν σε δραστηριότητες όπως:

• Σπουδές ή πρακτική άσκηση στο εξωτερικό για φοιτητές.
• Διδασκαλία ή επιμόρφωση στο εξωτερικό για το ακαδημαϊκό και διοικητικό προσωπικό των πανεπιστημίων.

Περιορισμοί στο πλαίσιο της Δράσης ΚΑ171:
➢ Οι κινητικότητες για φοιτητές/τριες σύντομου, πρώτου κύκλου (Bachelor) και δεύτερου κύκλου (Master) που διεξάγονται σε χώρες που είναι επιλέξιμες για επίσημη αναπτυξιακή βοήθεια (ODA) στις Περιφέρειες 2-11, περιορίζονται στην εισερχόμενη κινητικότητα από τρίτες χώρες μη συνδεδεμένες με το πρόγραμμα.
Οι χώρες με αυτόν τον περιορισμό βρίσκονται στο συνημμένο αρχείο (Η περιφέρεια 1 εξαιρείται από τον περιορισμό).

Η εξερχόμενη κινητικότητα προς τις χώρες αυτές είναι δυνατή μόνο για υποψήφιους διδάκτορες και για το προσωπικό.
➢ Οι κινητικότητες στις χώρες των περιφερειών Περιφέρειες 13 & 14 δεν καλύπτονται από τους μηχανισμούς εξωτερικής δράσης ΚΑ171
Οι προαναφερθείσες μη επιλέξιμες διεθνείς ροές εξερχόμενης κινητικότητας προς τις χώρες/περιφέρειες μπορούν να χρηματοδοτηθούν από το σχέδιο κινητικότητας που χρηματοδοτείται με κονδύλια εσωτερικής πολιτικής (ΚΑ131).

Προτεραιότητες στον τομέα της Ανώτατης Εκπαίδευσης 

• Ένταξη και Πολυμορφία 

  Προκειμένου να διευκολυνθεί όσο το δυνατό περισσότερο η πρόσβαση φοιτητών και προσωπικού στην κινητικότητα, σύμφωνα με τις αρχές του ECHE, τα Ιδρύματα Ανώτατης Εκπαίδευσης θα πρέπει να διασφαλίζουν δίκαιη και ισότιμη πρόσβαση καθώς και ίσες ευκαιρίες για υφιστάμενους και δυνητικούς συμμετέχοντες από όλα τα κοινωνικά στρώματα. Αυτό σημαίνει ότι περιλαμβάνονται συμμετέχοντες με λιγότερες ευκαιρίες, όπως συμμετέχοντες που αντιμετωπίζουν θέματα υγείας (σωματικά, ψυχικά, κ.α.), φοιτητές/τριες που προέρχονται από περιβάλλοντα με κοινωνικά-οικονομικά προβλήματα, φοιτητές/τριες -γονείς, φοιτητές/τριες που εργάζονται, φοιτητές/τριες που είναι επαγγελματίες αθλητές, κ.α. και φοιτητές/τριες από όλα τα πεδία σπουδών που υποεκπροσωπούνται στην κινητικότητα. Σε αυτό το πλαίσιο, η τοποθέτηση στελέχους Υπεύθυνου για την Ένταξη (Inclusion Officer) εντός του Ιδρύματος Ανώτατης Εκπαίδευσης, κρίνεται σημαντική για την υλοποίηση της στρατηγικής για Ένταξη και Πολυμορφία. 

• Περιβαλλοντική βιωσιμότητα και πρακτικές φιλικές προς το περιβάλλον 

  Σύμφωνα με τις αρχές του ECHE, τα Ιδρύματα Ανώτατης Εκπαίδευσης πρέπει να προωθούν πρακτικές φιλικές προς το περιβάλλον, σε όλες τις δραστηριότητες που σχετίζονται με το Πρόγραμμα, όπως τη χρήση βιώσιμων μέσων μεταφοράς για την κινητικότητα, τη λήψη ενεργών μέτρων κατά τη διοργάνωση εκδηλώσεων, διασκέψεων και συναντήσεων που σχετίζονται με την κινητικότητα Erasmus+ με πιο φιλικό προς το περιβάλλον τρόπο και την αντικατάσταση διοικητικών διαδικασιών έγχαρτης μορφής με ψηφιακές διαδικασίες (σύμφωνα με τα πρότυπα της Πρωτοβουλίας European Student Card). Επιπλέον, την αύξηση της ευαισθητοποίησης όλων των συμμετεχόντων σχετικά με διάφορα μέτρα που μπορούν να λάβουν ενώ βρίσκονται στο εξωτερικό, για να μειώσουν το αποτύπωμα άνθρακα καθώς και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της κινητικότητάς τους και να παρακολουθούν την πρόοδο προς την επίτευξη πιο βιώσιμης κινητικότητας φοιτητών και προσωπικού. 

• Ψηφιοποίηση - Ψηφιακή εκπαίδευση και δεξιότητες 

  Σύμφωνα με τις αρχές του ECHE, τα Ιδρύματα Ανώτατης Εκπαίδευσης πρέπει να εφαρμόζουν την ψηφιακή διαχείριση της κινητικότητας των φοιτητών σύμφωνα με τα τεχνικά πρότυπα της πρωτοβουλίας European Student Card. Τα Ιδρύματα θα πρέπει να συνδεθούν στο δίκτυο Erasmus Without Paper, προκειμένου να ανταλλάξουν δεδομένα κινητικότητας και να διαχειριστούν τις διαδικτυακές Συμφωνίες Μάθησης (Online Learning Agreement) και τις ψηφιακές Δι-ιδρυματικές Συμφωνίες (Digital Inter-Institutional Agreement) μόλις καταστούν λειτουργικές. Τα Ιδρύματα θα πρέπει να προωθούν τη μικτή κινητικότητα, τον συνδυασμό φυσικής και εικονικής δραστηριότητας, για να προσφέρουν πιο ευέλικτες μορφές κινητικότητας και να ενισχύουν περαιτέρω τα μαθησιακά αποτελέσματα και τον αντίκτυπο της φυσικής κινητικότητας. Επιπλέον πρέπει να διασφαλίζουν την ποιότητα των δραστηριοτήτων μικτής κινητικότητας και την επίσημη αναγνώριση της συμμετοχής τους σε μικτή κινητικότητα, συμπεριλαμβανομένης της εικονικής συνιστώσας. Τα ιδρύματα θα πρέπει επίσης να ενημερώσουν τους/τις φοιτητές/τριες και το προσωπικό τους, σχετικά με τις ευκαιρίες που παρέχονται από το Πρόγραμμα με σκοπό την απόκτηση και περαιτέρω ανάπτυξη ψηφιακών δεξιοτήτων σε όλα τα πεδία σπουδών, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας υλοποίησης πρακτικής άσκησης για Ψηφιακές Δεξιότητες η οποία αφορά φοιτητές/τριες και προσφάτως αποφοιτήσαντες για περαιτέρω ανάπτυξη ή απόκτηση ψηφιακών δεξιοτήτων. Το διδακτικό και διοικητικό προσωπικό μπορεί επίσης να επωφεληθεί από την κατάρτιση σε ψηφιακές δεξιότητες με σκοπό τη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών στα μαθήματα και στη διοικητική διαχείριση.

• Συμμετοχή στον δημοκρατικό βίο και στα κοινά 

  Στόχος του προγράμματος είναι να βοηθήσει τους συμμετέχοντες να ανακαλύψουν τα οφέλη της ενεργού συμμετοχής στα κοινά και της συμμετοχής στον δημοκρατικό βίο. Οι υποστηριζόμενες δραστηριότητες κινητικότητας θα πρέπει να ενισχύουν τις συμμετοχικές δεξιότητες σε διάφορους τομείς της κοινωνίας των πολιτών, καθώς και την ανάπτυξη κοινωνικών και διαπολιτισμικών ικανοτήτων, κριτικής σκέψης και εξοικείωσης με τα μέσα επικοινωνίας. Όποτε είναι δυνατό, τα σχέδια θα πρέπει να προσφέρουν ευκαιρίες για συμμετοχή στον δημοκρατικό βίο, κοινωνική συμμετοχή και συμμετοχή στα κοινά μέσω δραστηριοτήτων τυπικής και μη τυπικής μάθησης, καθώς και για την προώθηση πρακτικών από κοινού δημιουργίας και σχεδιασμού δραστηριοτήτων μάθησης. Η συμμετοχή σε δραστηριότητες κινητικότητας θα πρέπει επίσης να βοηθά τους συμμετέχοντες να κατανοήσουν καλύτερα την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις κοινές ευρωπαϊκές αξίες, μεταξύ άλλων τον σεβασμό των δημοκρατικών αρχών, της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της ενότητας και της πολυμορφίας, τον διαπολιτισμικό διάλογο, καθώς και την ευρωπαϊκή κοινωνική, πολιτιστική και ιστορική κληρονομιά.